Foam rollen, een spier losmakende techniek, werd enkele jaren geleden vooral nog gebruikt bij professionele sporters en door kinesitherapeuten maar zie je tegenwoordig door sporters van alle leeftijden en niveaus gebruikt worden. Wat is een foam roller? Waarvoor kan je deze gebruiken? Wanneer foam rollen? Gezond Sporten zet alles even op een rijtje!
Wat is foam rollen?
De foam roller of ‘massage roller’ is een goedkoop, veelzijdig stuk materiaal dat je kan helpen in het losmaken van je spieren. Door het gebruik van een foam roller ga je als het ware je spieren zelf gaan ‘masseren’ en tracht je dezelfde positieve effecten te bekomen als deze van een goede sportmassage: een betere doorbloeding in de spieren, het losmaken van de spier of ‘spierknopen’, verminderen van spierpijn, …
Klassiek gezien is een foam roller een stevige buis met een omhulsel van mousse maar tegenwoordig bestaat een foam roller in verschillende formaten, groottes en materialen.
Wat is het nut van foam rollen?
Stramme spieren of ‘spierknopen’ (lokale verhardingen in een spier, ook wel trigger point genaamd) kunnen ontstaan ten gevolge van sportbeoefening, stress, een verkeerde houding of overbelasting. Een stramme spier, maar even goed ‘spierknopen’ heeft als gevolg dat de spier niet optimaal kan functioneren; de spier is minder elastisch, kan minder kracht ontwikkelen en soms gaat dit gepaard met pijn.
Door met een foam roller letterlijk te rollen over een spier en eventueel druk uit te oefenen op een specifieke plaats in een spier (ter hoogte van een ‘spierknoop’), ervaar je een gevoel van zelfmassage: je gaat de doorbloeding in je spier gaan stimuleren waardoor deze meer ontspannen zal aanvoelen, de spier wordt elastischer, ‘spierknopen’ voelen minder pijnlijk en losser aan en je merkt een verbeterde beweeglijkheid in je spier en gewricht.
Foam rollen helpt echter niet alleen in de behandeling van stramme spieren en ‘spierknopen’ maar kan je even goed preventief gaan gebruiken om blessures en spierpijn te voorkomen. Net zoals regelmatig bewegen wordt aangeraden omdat beweging de doorbloeding in het lichaam gaat stimuleren en dit tal van voordelen biedt, kan je hetzelfde stellen voor foam rollen, al is het effect beperkt tot de zone die je foam rolt.
Hoe moet je foam rollen?
Ongeacht de zone die je wenst los te maken, wordt bij foam rollen bijna altijd op de grond gewerkt en maakt men gebruik van de zwaartekracht en het eigen lichaamsgewicht om druk uit te oefenen.
Je plaatst de foam roller op de grond en positioneer je lichaam met de los te maken spiergroep op de bovenzijde van de foam roller. Vervolgens ga je de druk langzaamaan opvoeren (dit kan door bijvoorbeeld meer gewicht op je spier en foam roller te plaatsen) en ga je langzaam de foam roller over de spier heen en weer rollen of eventueel op een ‘spierknoop’ of pijnpunt een 30 seconden druk gaan uitoefenen.
Er ontstaat vaak een lichte pijn, een onaangenaam gevoel, alleen jij kan bepalen wat doenbaar is voor jou! Tracht ondanks het onaangenaam gevoel te ontspannen, blijf goed in- en uitademen. Indien de pijn te groot zou zijn kan je enerzijds de druk verminderen of anderzijds rondom de pijnlijke zone werken. Wissel eventueel verschillende spiergroepen af, telkens een 60 tot 90 seconden per spiergroep foam rollen, maar herhaal het losmaken van elke spiergroep 2 tot 6 maal voor een optimaal resultaat.
Wanneer moet je foam rollen?
De foam roller heeft op korte termijn een positief effect op de beweeglijkheid (ROM) van gewrichten zonder dat de spierkracht negatief beïnvloed wordt zoals bijvoorbeeld bij statisch rekken wel het geval is. Daarnaast is gebleken dat de ervaren spierpijn vermindert door het foam rollen en dit geen negatieve invloed heeft op het prestatievermogen.
Foam rollen kan met andere woorden op verschillende momenten gedaan worden, als onderdeel van de warming-up, tijdens de training, als onderdeel van de cooling-down en bij het voelen van spierpijn.
Nog enkele praktische tips:
- Foam rollen is niet de meest fijne massage techniek. Het kan pijnlijk aanvoelen. Enkel jij kan bepalen wat pijnlijk is en pas je uitvoering eventueel aan.
- Als een specifieke plaats in je spier te pijnlijk is om er directe druk op uit te oefenen, verplaatst de foam roller dan en oefen druk uit rondom de erg pijnlijke plek en werk dan langzaamaan naar het centrum van de pijn toe.
- Een spiergroep los maken doe je gedurende 30 tot 90 seconden en herhaal je 2 tot 6 keer per spiergroep
- Gebruik de foam roller nooit op een gewricht of bot. Hiervoor zijn foam rollers niet bedoeld.
- Foam rollen heeft een positieve invloed op spierpijn door het bevorderen van de doorbloeding en kan je gaan toepassen tijdens of buiten je trainingen.
- Door de doorbloeding te stimuleren na inspanning heeft foam rollen een positief effect op het spierherstel na inspanning.
- Foam rollen bevorderd de elasticiteit en beweeglijkheid van de spieren wat resulteert in een betere beweeglijkheid op korte termijn.
- Het meest handige aan foam rollen in het gebruiksgemak; je kunt het overal meenemen, en jezelf op elk moment een degelijke massage bezorgen.
- Een nadeel is dan weer dat foam rollen niet altijd de oplossing biedt. Je moet weten wat je doet, waarvoor het nuttig is en je eigen lichaam kennen. Indien spierspanning niet verbeterd, erger wordt of niet te verklaren is, dan is het raadzaam om langs te gaan bij een professional voor een medisch onderzoek.
- Een foam roller kan je zien als investering en hulpmiddel om ook andere blessurepreventieve oefeningen mee uit te voeren
